پایتخت نیاز به کنترل جمعیت و ارائه خدمات شهری دارد

آنچه امروزه تهران به آن نیاز دارد، بحث تمرکزگرایی براساس پیش‌بینی‌های مصوب طرح جامع در دهه 90 است. تمرکزگرایی در تهران، طرحی آمایشی است که باید درباره آن فکر شود. هم‌اکنون تمرکزگرایی باعث شده تا جمعیت از حد استاندارد طرح تفصیلی خارج شود و این به آن معناست که جمعیتی حدود 1.5برابر در روز در تهران ساکن می‌شوند.

این تمرکزگرایی صرفا برای این است که همه فعالیت‌ها، خدمات و مسائل بهداشتی در شهر تهران متمرکز شده است. همین مسائل منجر شده تا اقتصاد و شغل‌های جدید در شهر ایجاد شود و جمعیتی حدود 5میلیون نفر از شهرهای اقماری اطراف وارد شهر تهران شوند؛ شهرهای اقماری مانند پردیس، پرند، رودهن، هشتگرد و اسلامشهر. در نتیجه این جمعیت از شهرهای خود به‌عنوان خوابگاه استفاده می‌کنند؛ بنابراین تمرکزگرایی شهرداری تهران نمی‌تواند آن خدمات هفت‌گانه را به شهروندان ارائه دهد و یا می‌توان گفت؛ توان ارائه خدمات مازاد به جمعیت‌ را ندارد. مثل خدمات فرهنگی، ورزشی، درمانی، اوقات فراغت، شبکه معابر شهری، مذهبی و فضای سبز. البته هرکدام از این خدمات در دسته بندی‌های جدا قرار می‌گیرند و براساس جمعیت تهران نمی‌تواند پاسخگو باشد. این تمرکزگرایی، نکته اصلی شهرداری تهران است که باید به آن توجه ویژه داشته باشد و با دستگاه‌های مرتبط وزارتخانه‌های بالادست بتواند این موضوع را حل‌وفصل کند و تا فرصت را از دست نداده‌ایم جمعیت تهران را متعادل‌تر کنند. اما مسئله دیگری که از مشکلات شهرداری به شمار می‌آید و باید در نخستین اقدام به آن رسیدگی شود، آلودگی هواست. پاکیزگی هوای تهران و محیط‌زیست آن باید به استانداردها نزدیک شود تا شهروند تهرانی بتواند در این شهر زندگی کند و برای حل این معضل، نیاز مبرم به مدیریت سامانه ترافیک شهر تهران دارد و مدیریت آن نیز یک کار میان رشته‌ای است که مربوط به همکاری و تعامل سازمان محیط‌زیست، کارخانه‌های خودرو‌سازی‌، وزارت راه و شهرسازی و از سویی دیگر مربوط به شهرداری تهران می‌شود. حل این معضل، هماهنگی همه دستگاه‌ها را می‌طلبد تا شهرداری هم بتواند قدمی از قدم بردارد.

چالش مهم دیگر در شهر تهران، عموما مربوط به سرانه‌های شهری است و سرانه‌های شهری تهران غیر از مسکونی، از جمله گردشگری، فراغت، فضای سبز و امور فرهنگی دچار فقر هستند. در نتیجه؛ تامین کمبود سرانه‌های شهری تهران مبحث دیگری است. در دوره مدیریت قبلی شهر تهران، تقریبا تمرکزی بر فضاهای باز شهری و اوقات فراغت شد و در این رویکرد ریل‌گذاری برای ایجاد پاتوق‌های باز فرهنگی در حال پیشرفت بود. این باید در دوره‌های بعدی ادامه پیدا کند و رسالت پیاده محوری را در شهر توسعه بدهیم و برنامه‌ها را به سمت پیاده محوری و فضاهای باز شهری سوق بدهیم. این مواردی که در اینجا عنوان شد، نگاه به مشکلات شهری از کل به جزء است؛ طرح آمایش تمرکزگرایی تهران طوری است که نیاز به هماهنگی‌های همه جانبه دارد و مسائل بعدی دیگر مربوط به افزایش سرانه‌هاست که به‌طور خاص باید به بحث فرهنگی و گردشگری در دوره بعدی پرداخته شود.